दाङ,९ फागुन- दाङकाे तुलसीपुरको महोत्सवको चहलपहलले महोत्सवको वातावरण तातिएको छ। महोत्सवको मुख्य ढोकाबाट भित्र पस्नेबित्तिकै स्थानीय उत्पादनले भरिएका आकर्षक स्टलहरूले स्वागत गर्छन्। विभिन्न रंगका फूलका गमला, छालाका जुत्ता, बाँसका हस्तकला सामग्री, हसिया(हथौडासहित स्थानीय उत्पादनको सुगन्धले महोत्सवलाई भव्य बनाएको छ।

रैथाने कोसेली घर स्टलभित्र छिर्दा झन् आकर्षण थपिन्छ। बाँसबाट बनाइएका साना-ठूला टोकरीहरू, काँस र मुजबाट निर्मित कलात्मक झोला, थाकलका पातबाट तयार पारिएका पर्यावरणमैत्री झोला र हस्तकलाका सामग्रीहरू झलमल गरिरहेका छन्। तुलसीपुर र दंगीशरणका उद्यमीहरूले निर्माण गरेका यी सामग्रीले स्थानीय सीपको अद्भुत परिचय दिएको छ।

दंगीशरणकी उर्मिला चौधरी मुस्कुराउँदै ग्राहकलाई कलमदानी देखाइरहेकी छन्। उनी भन्छिन्, “पहिले फुर्सद हुँदा यस्तै सामग्री बनाउँथ्यौँ, तर व्यवसायिक रूपमा अघि बढ्न सकेका थिएनौँ। अहिले यिनै हस्तकलाका सामानले राम्रो आम्दानी दिन थालेको छ।” उनका अनुसार स्थानिय स्रोतसाधनको सही सदुपयोग गरेर आत्मनिर्भर बन्न सकिन्छ।

बजारको भीडभाडमा रमाइरहेका ग्राहकहरूको आँखा कौतुहलले चम्किएको देखिन्छ। एकजना युवती बाँसको हस्तकलाका सामग्री छाम्दै भन्छिन्, “यी सामान सस्तो मात्र होइन, मौलिक पनि छन्। अहिले हामी विदेशी सामान प्रयोग गर्छौँ, तर यस्ता स्थानीय उत्पादनले हाम्रो संस्कृति बचाउनेछ।”

महोत्सवको प्रवेशद्वारमै राखिएका स्टलहरू विशेष रूपमा ध्यान तान्ने खालका छन्। दर्शकहरू गेटमै रोकिएर स्थानीय उत्पादन हेर्दै, किन्दै अघि बढिरहेका छन्। विभिन्न हस्तकलाका स्टलहरूले महोत्सवलाई मौलिक र सौन्दर्यपूर्ण बनाएका छन्।

ग्रीन फाउन्डेसन तुलसीपुरका अध्यक्ष घनश्याम पाण्डे स्थानीय उद्यमीहरूलाई हस्तकला तालिम दिन व्यस्त छन्। उनी भन्छन्, “स्थानीय स्रोतको सही सदुपयोग गरेर स्वरोजगार सिर्जना गर्न सकिन्छ। महोत्सवले उत्पादनलाई प्रवर्द्धन मात्र होइन, बजारमा चिनाउन पनि ठूलो मद्दत पुर्‍याएको छ।”

त्यही भिडभाडबीच चेम्बर अफ कमर्सका अध्यक्ष ऋषिराज भण्डारी नजिकै उभिएका छन्। उनी महोत्सवमा उत्साहित देखिन्छन्। उनी भन्छन्, “स्थानीय उत्पादनलाई राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पुर्‍याउने हाम्रो लक्ष्य हो। यसपटकका उद्यमीहरू उत्साहित छन्, यो हाम्रो उपलब्धि हो।”

महोत्सवमा स्थानीय उत्पादनका स्टललाई निःशुल्क उपलब्ध गराइएको छ। आयोजकहरूको उद्देश्य केवल व्यापार प्रवर्द्धन मात्र होइन, स्थानीय युवालाई उद्यमशीलता तर्फ आकर्षित गर्ने हो।

दृश्यावलोकन गर्दै एक जना हस्तकलाका सामानहरू नियाल्दै भन्छन्, “हामीले बनाएका यस्ता सामग्रीलाई ठूला शहर र अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा चिनाउन सके भविष्य उज्यालो हुने थियो।”

यसरी हेर्दा, तुलसीपुर महोत्सव केवल व्यापारिक गतिविधि मात्र होइन, स्थानीय उत्पादन, उद्यमशीलता, संस्कृति र आत्मनिर्भरतालाई जोड्ने महत्वपूर्ण अभियान पनि हो। हस्तकलाका साना- साना सामग्रीहरू, फूलका गमलाहरू, छालाका जुत्ता र कृषि उत्पादनहरूले महोत्सवलाई स्थानीयपनको जीवन्त तस्वीर बनाएका छन्।

तुलसीपुरमा सुरु भएको यो यात्रा केवल महोत्सवभरि मात्र सीमित छैन। यहाँ उत्पादन भएका सामानहरू अब विभिन्न बजारमा पुगेपछि मात्र यसको वास्तविक प्रभाव देखिनेछ। स्थानीय उत्पादन प्रवर्द्धन गर्ने यो अभियानले स्वरोजगारको सम्भावनालाई उज्यालो बनाउँदैछ। साभार : प्रदेशका कुरा